Katedra za opštu fiziku i metodiku nastave fizike

Katedra za opštu fiziku i metodiku nastave fizike (Katedra) je multidisciplinarna nastavno-naučna jedinica Departmana za fiziku koja trenutno broji 12 članova. U okviru nastavnih aktivnosti Katedra je zadužena za brojne predmete opšteg i usko-stručnog karaktera svih nivoa studija, kako za studente Departmana za fiziku, tako i za studente ostalih Departmana PMF-a i ostalih Fakulteta UNS-a. Katedra je usko povezana i sa studijama Optometrije, strukovnim studijama jedinstvenim u regionu. U okviru Katedre, a zajedno sa nastavnicima sa drugih departmana PMF-a, Tehnološkog Fakulteta i BioSense Instituta UNS-a organizovane su master studije „Primenjena fizika-nanonauke“. U okviru doktorskih studija Fizika na Prirodno-matematičkom fakultetu kursevi koje drže članovi Katedre su orijentisani na primenjenu fiziku iz oblasti nanonauka, strukturnih istraživanja i modelovanja struktura. Takođe, uz kolege sa drugih Departmana PMF-a, članovi Katedre su uključeni u realizaciju studijskog programa Doktorske studije metodike nastave prirodnih nauka, matematike i informatike.

Katedra je osnovana sredinom osamdesetih godina prošlog veka od strane akademika Bela Ribara, u vreme Instituta za fiziku. Prvobitni naziv je bio Katedra i laboratorija za strukturnu analizu kristala. Nakon restrukturiranja 1999. godine, Institut za fiziku prelazi u Departman za fiziku, a takođe i Katedra dobija današnji naziv. Prof. dr Ribar je bio šef Katedre u periodu od njenog osnivanja do 1994. godine, a zatim su na ovoj funkciji bili i Prof. dr Agneš Kapor, Prof. dr Slobodanka Stanković, Prof. dr Srđan Rakić, Prof. dr Maja Stojanović. Radom Katedre trenutno rukovodi Prof. dr Željka Cvejić.

U okviru naučno-istraživačkih aktivnosti, Katedra sprovodi moderna istraživanja iz oblasti nauke o materijalima i metodike nastave fizike.

Osnovno naučno interesovanje je rešavanje kristalne strukture difrakcijom X-zraka na monokristalu i Ramanska spektroskopija, kao i identifikacija i fazna analiza na nano i praškastim materijalima. Predmet istraživanja su kristalna struktura organskih i neorganskih materijala. Posebna oblast interesovanja su nanočestični feriti i povezivanje strukturnih karakteristika sa fizičkim, pre svega, magnetnim i dielektričnim osobinama, kao i biološkom aktivnošću.

Deo istraživanja se odnosi i na karakterizaciju novosintetisovanih tečno-kristalnih supstanci linearnog i bananolikog oblika, kao i njihovih binarnih smeša.

U okviru Katedre je osnovana grupa za istraživanje i modelovanje materijala (GIMM-https://gimm.pmf.uns.ac.rs), koja se bavi karakterizacijom i kompjuterskim modelovanjem različitih materijala kao što su: (ne)organske nanostrukture (feriti, perovskiti, fulereni, nanotube, grafen), farmaceutska jedinjenja, molekuli povezani sa fotonaponskim i OLED uređajima, fotokatalizatori, jonske tečnosti, molekulski sudovi (buckybowls), tečni kristali, itd. Poseban fokus u oblasti nauke o materijalima je istraživanje materijala sa potencijalnom praktičnom primenom u oblastima kao što su elektronika, (bio)senzori, zaštita životne sredine, čisti izvori energije, farmaceutska industrija, itd.

U okviru metodike nastave fizike, na Katedri se sprovode istraživanja o različitim aspektima nastave fizike na svim nivoima obrazovanja. Istraživanja su posvećena ispitivanju različitih, posebno inovativnih, modela rada u nastavi, motivaciji učenika za učenje fizike, kognitivnog opterećenja, metakognicije, kao i darovitosti u učenju fizike. Članovi Katedre koji se bave istraživanjem u oblasti metodike nastave fizike su uključeni u Istraživačku grupu za metodiku nastave prirodnih nauka (hemije, fizike i biologije) na Prirodno-matematičkom fakultetu.

Članovi Katedre su angažovani u nastavnim aktivnostima van fakulteta, rade sa obdarenim učenicima za fiziku i matematiku u gimnaziji „Jovan Jovanović Zmaj“ u Novom Sadu. Angažovani su i kao autori, recenzenti i članovi Komisije za takmičenje iz fizike učenika osnovnih škola које organizuје Društvо fizičara Srbije.

Članovi Katedre su autori i realizatori više programa, za stručno usavršavanje nastavnika osnovnih i srednjih škola, akreditovanih od strane Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije – Zavoda za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja.

Svake godine aktivno učestvuju kao članovi: programskog odbora Međunarodne konferencije o nastavi fizike u srednjim školama, naučnog i organizacionog komiteta Međunarodne konferencije o nastavi fizike i srodnih nauka i komisije Republičkog seminara o nastavi fizike u organizaciji Društva fizičara Srbije.

Jedan od segmenata rada članova Katedre je i popularizacija fizike kroz radionice na Festivalima nauke, manifestaciji Noć istraživača, Sajmovima obrazovanja.

Spisak Projekata na kojima učestvuju istraživači ove katedre

A) Projekti finansijski podržani od Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije (u poslednjih deset godina)

Naslov projekta: The Synthesis of nanopowders and processing of ceramics and nanocomposites with specific electrical and magnetic properties for an application in the integrated passive components, grant III45021

Tip: Integralna Interdisciplinarna istraživanja (III)

Trajanje: 2011 -2020

Rukovodioc projekta: dr Vladimir Srdić, redovni profesor, Tehnološki fakultet Univerziteta u Novom Sadu, email: srdicvv@uns.ac.rs

Kontakt osoba na PMF-u dr Željka Cvejić, redovni profesor, email: zeljka.cvejic@df.uns.ac.rs

Naslov projekta: Phase transitions and characterization of inorganic and organic systems, grant OI171015

Tip: Fundamentalna istraživanja

Trajanje: 2011 –2020

Rukovodioc projekta: dr Sunčica Elezović-Hadžić, redovni profesor, Fizički fakultet Univerziteta u Beogradu, email:suki@ff.bg.ac.rs

Kontakt osoba na PMF-u: dr Maja Stojanović, redovni profesor, email: maja.stojanovic@df.uns.ac.rs

Naslov projekta: Virtualni koštano – zglobni sistem čoveka i njegova primena u pretkliničkoj i kliničkoj praksi, grant III41017

Tip: Integralno Interdisciplinarno Istraživanje (III)

Trajanje: 2011 – 2020

Rukovodioc projekta: dr Miroslav Trajanović, redovni profesor, Mašinski fakultet Univerziteta u Nišu email: miroslav.trajanovic@masfak.ni.ac.rs

Kontakt osoba na PMF-u: dr Stevan Armaković, docent, email: stevan.armakovic@df.uns.ac.rs

Naslov projekta: Kvalitet obrazovnog sistema Srbijeu evropskoj perspektivi, Projekat Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja (ON179010)

Tip: Fundamentalna istraživanja

Trajanje: 2011 – 2020

Rukovodilac projekta: dr Olivera Gajić, redovni profesor, Filozofski fakultet Univerziteta u Novom Sadu, email: gajico@ff.uns.ac.rs

Kontakt osoba na PMF-u: dr Mirjana Segedinac, redovni profesor, email: mirjana.segedinac@dh.uns.ac.rs

B) Međunarodni Projekti

Naziv Projekta: COST Action BM1205 (Biomedicine and Molecular Biosciences)

European Network for Skin Cancer Detection using Laser Imaging,

Finansiran od: European Cooperation in Science and Technology;

Rukovodilac Projekta: prof dr Dragan Indjin

Naziv Projekta: COST Action MP1204 (Materials. Physical and Nanosciences)

TERA-MIR Radiation: Materials, Generation, Detection and Application ;

Finansiran od: European Cooperation in Science and Technology;

Rukovodilac Projekta: prof dr Mauro Pereira

Katedra raspolaže sa sledećom naučno-istraživačkom opremom:

Laboratorija za rendgenostrukturnu analizu:

HV Generator sa goniometrom za praškaste uzorke Seifert MZ IV

Difraktometar za praškaste uzorke Philips PW 1820

Oxford Diffraction Gemini S

Rigaku MiniFlex 600

DXR Raman Mikroskop, Ramanski spektrometar, Thermo Scientific

DEA 2970 Dielectric analyzer DuPont instruments

Specord 205 UV-VIS-IC Spectrophotometer Analytik Jena

Članovi Katedre realizuju nastavu iz sledećih predmeta:

Osnovne strukovne studije OPTOMETRIJA

Osnovne akademske studije FIZIKA

Integrisane akademske studije master PROFESOR FIZIKE

Master akademske studije FIZIKA (Primenjena fizika Nanonauke)

Doktorske akademske studije Fizika

Doktorske akademske studije Metodike nastave prirodnih nauka (Biologije, Hemije, Fizike, Geografije), Matematike i Informatike

Članovi Katedre su:

dr Željka Cvejić, redovni profesor, šef Katedre

dr Srđan Rakić, redovni professor

dr Maja Stojanović, redovni profesor

dr Sonja Skuban, vanredni profesor

dr Fedor Skuban, vanredni profesor

dr Ivana Bogdanović, vanredni profesor

dr Mirjana Šiljegović, docent

dr Stevan Armaković, docent

dr Sava Barišić, predavač strukovnih studija

dr Branka Radulović, viši naučni saradnik

mr Stevan Jankov, istraživač-saradnik

msc Milan Čavić, istraživač pripravnik

msc Elvira Toth, stručno-tehnički saradnik za rad u laboratorijama

msc Nataša Danilović, stručno-tehnički saradnik za rad u laboratorijama

Bogdan Bogdanović, stručno-tehnički saradnik za rad u laboratorijama

Spisak udžbenika, zbirki zadataka, skripti i drugih didaktičkih sredstava čiji su autori članovi Katedre (prikaz u hronološkom redu)

Dušan Lazar i Ivana Bogdanović:
Osnovi metodike nastave fizike. Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za fiziku (elektronski izvor), CIP 371.3::53(075.8), COBISS.SR-ID 328331015, ISBN 978-86-7031-436-8, (2019)
Maja Stojanović, Sonja Skuban, Miroslav Cvetinov, Fedor Skuban:
Uvod u fiziku faznih prelaza, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematicki fakultet,Departman za fiziku, Novi Sad (ISBN 978-86-7031-378-1),(2017)
V.Srdic, Z. Cvejic, M. Milanovic, G. Stojanovic, S. Rakic:
Poglavlje Metal Oxides Structure, Crystal Chemistry and Magnetic Properties u knjizi Magnetic, Ferroelectric, and Multiferroic Metal Oxides, Elsevier (ISBN: 9780128111802), (2017)
Dušanka Obadović, Maja Stojanović, Miroslav Cvetinov:
Praktikum eksperimentalnih vežbi iz fizike tečnih kristala, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematicki fakultet, «SP PRINT» Novi Sad, (ИСБН 978-86-7031-249-4), (2013)
dr Srđan Rakić, dr Dušan Lazar, dr Željka Cvejić, dr Agneš Kapor:
Osnove redgenostrukturne analize monokristala i polikristalnih prahova, Grafički centar, Novi Sad, ISBN: 978-86-7031-251-7 (2013)
Dušanka Ž. Obadović i Ivana Rančić:
Praktikum jednostavnih eksperimenata u nastavi fizike. Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za fiziku (Novi Sad, SP print), CIP 53(075.8)(076), COOBISS.SR-ID 274710023, ISBN 978-86-7031-246-3, (2012)
dr Željka Cvejić, dr Srđan Rakić, dr Dušan Lazar:
Zbirka zadataka iz optike sa rešenjima Grafoprodukt, Novi Sad, ISBN: 978-86-7031-247-0, (2012)
dr Srđan Rakić, dr Dušan Lazar:
Zbirka zadataka iz elektromagnetizma sa rešenjima, Grafoprodukt, Novi Sad, ISBN: 978-86-7031-114-5 (2009)
Agneš Kapor, Sonja Skuban, Ljiljana Stanivuk:
Demonstracioni eksperimenti u nastavi fizike I (mehanika i termodinamika), Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za fiziku, (ISBN 978-86-7542-128-3), (2012)
Darko Kapor, Sonja Skuban:
Fizika, zakoni i formule, Физика, закони и формуле Zmaj, Novi Sad. (ISBN 978-86-489-0638-0), (2008)
dr Agneš Kapor, dr Sonja Skuban, dr Dragan Nikolić:
Еksperimentalne vežbe iz termodinamike, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za fiziku, Novi Sad (ISBN 978-86-7031-111-4), (2008)
dr Agneš Kapor, dr Sonja Skuban, dr Dragan Nikolić:
Еksperimentalne vežbe iz mehanike, Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Departman za fiziku, Novi Sad (ISBN 978-86-7031-110-7), (2008)
Dušanka Obadović, Pavkov-Hrvojević Milica, Stojanović Maja:
Јеdnostavni ogledi u fizici 6. razred osnovne škole, Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, (ISBN 978-86-17-14230-6), (2007)
Dušanka Obadović, Pavkov-Hrvojević Milica, Stojanović Maja:
Јеdnostavni ogledi u fizici 6. razred osnovne škole, Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, (ISBN 978-86-17-14231-3), (2007)
Dušanka Obadović, Pavkov-Hrvojević Milica, Stojanović Maja:
Јеdnostavni ogledi u fizici 6. razred osnovne škole, Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, (ISBN 978-86-17-14232-0), (2007)
Kapor, D.Obadović, S.Dimitrijević, S.Rakić, J.Malešević, D.Pećanac:
Zbirka računskih i eksperimentalnih zadataka iz fizike za dodatni rad učenika osnovne škole – 6. razred (preradjeno i dopunjeno izdanje), ITP “ZMAJ“, Novi Sad (1996)
Dimitrijević, D.Obadović, F.Skuban, D.Kapor, J. Malešević, S.Rakić i D.Pećanac:
Zbirka računskih i eksperimentalnih zadataka iz fizike za dodatni rad učenika osnovne škole – 7. razred (preradjeno i dopunjeno izdanje), ITP “ZMAJ“, Novi Sad (1996)
Obadović, S.Dimitrijević, D.Kapor, S.Rakić, J.Malešević i D.Pećanac:
Zbirka računskih i eksperimentalnih zadataka iz fizike za dodatni rad učenika osnovne škole – 8. razred (preradjeno i dopunjeno izdanje), ITP “ZMAJ“, Novi Sad (1996)
Kapor, M.Nikolić, D.Obadović, S.Dimitrijević, S.Rakić i J.Malešević:
Zbirka računskih i eksperimentalnih zadataka iz fizike za dodatni rad učenika osnovne škole – 6. razred (III dopunjeno i preradjeno izdanje), ITP “ZMAJ“, Novi Sad (1997)
Obadović, S.Rakić, S.Dimitrijević, D.Kapor i J.Malešević:
Zbirka računskih i eksperimentalnih zadataka iz fizike za dodatni rad učenika osnovne škole – 8. razred (III dopunjeno i preradjeno izdanje), ITP “ZMAJ“, Novi Sad (1997)
Dimitrijević, D.Obadović, I.Mančev, D.Kapor, F.Skuban, J.Malešević i S.Rakić:
Zbirka računskih i eksperimentalnih zadataka iz fizike za dodatni rad učenika osnovne škole – 7. razred (III dopunjeno izdanje), ITP “ZMAJ“, Novi Sad (1997)