Struktura studijskog programa
Naziv i osnovne informacije o studijskom programu
Osnovne akademske studije FIZIKA, studije prvog stepena.
Cilj Osnovnih akademskih studija Fizika je postizanje akademskih i stručnih kompetencija iz fizike i savladavanje veština i metoda za njihovo sticanje i dalje usavršavanje.
Ovaj studijski program studentima, u skladu sa njihovim ambicijama i afinitetima, nudi usmeravanje u pravcu istraživanja u raznim oblastima fizike. Ova usmeravanja se izvode tako da student na početku ovih studija bira jedan od ponuđenih modula unutar koga postoji određen broj obaveznih i izbornih predmeta. Izborni moduli su:
- Istraživački
- Nastavni
- Medicinska fizika
- Kompjuterska i IT fizika
Stručni, akademski, odnosno naučni naziv
Završetkom ovog studijskog programa student stiče akademski naziv Diplomirani fizičar.
Preduslovi za upis studijskog programa
Da bi konkurisao za upis na Osnovne akademske studije Fizika, kandidat treba da ima završeno srednjoškolsko obrazovanje u trajanju od četiri godine.
Struktura studijskog programa i trajanje studija
Nastava se izvodi u obliku predavanja, vežbi, seminarskih radova, kolokvijuma, praktičnog rada i konsultacija sa predmetnim nastavnicima.
Lista predmeta sa bodovnom vrednošću iskazanom u ESPB svakog predmeta i struktura studija su navedeni u Kurikulumu. Preduslovi za upis pojedinih predmeta su dati za svaki predmet pojedinačno u specifikacijama predmeta. Ukupan broj ESPB u akademskoj godini iznosi najmanje 60.
Potrebno vreme za izvođenje studijskog programa iznosi četiri školske godine, odnosno osam semestara. Obim studijskog programa iznosi 240 ESPB.
Da bi student završio studije mora da ima položene sve obavezne predmete zajedničke za sve module, obavezne predmete za odgovarajući modul i položenu po makar jednu opciju svakog izbornog predmeta, tako da ukupno sakupi najmanje 240 ESPB.
Svrha studijskog programa
Svrha studijskog programa je visokokvalitetno obrazovanje studenata za uspešno obavljanje osnovnih akademskih i stručnih poslova u oblasti fizike. Studijskim programom je obezbeđeno sticanje svih neophodnih kompetencija za obrazovanje stručnjaka visokoobrazovnog profila iz oblasti istraživanja, nastave, medicinske fizike, kompjuterske i IT fizike. Postojanje ovakvog studijskog programa je potpuno opravdano i korisno za celo društvo, s obzirom na svrhu savremene fizike i obrazovanja – razumevanje fizičkih procesa i materije.
Fizičari su stručnjaci koji su neophodni u svakom savremenom društvu jer predstavljaju ključni element u razvoju novih izvora energije, novih materijala, novih tehnologija, ali i u brojnim drugim oblastima savremene nauke i tehnike uopšte, koje se ne mogu razvijati bez fizičara. Fizika, njene metode i modeli danas nalaze primenu i u oblastima kao što su ekonomija, berzansko poslovanje, itd.
Fizičari ovih profila koji proizilaze iz pojedinih modula ovog studijskog programa školuju se da mogu izvršiti niz različitih osnovnih fizičkih analiza, koristiti različite postojeće modele, pod rukovođenjem kompetentnijih stručnjaka učestvovati u razvoju novih materijala, tehnologija, biti članovi medicinskih timova u dijagnostičkim ili terapijskim procedurama ili saradnici na razvoju savremene medicinske opreme, unaprediti nastavu fizike u školama, ali i naći svoje mesto u IT sektoru.
Ciljevi studijskog programa
Primarni ciljevi studijskog programa jesu postizanje akademskih i stručnih kompetencija iz fizike (posebno iz istraživanja, nastave, medicinske fizike, kompjuterske i IT fizike) i savladavanje veština i metoda za njihovo sticanje i dalje usavršavanje. Ciljevi su i razvoj kreativnih sposobnosti i veština za obavljanje svih oblika razvoja i primene fizike.
Opšti ciljevi programa su da pruže okruženje za stručno i lično usavršavanje studenata, da na zanimljiv i intelektualno izazovan način iskoristi metode za učenje, da razviju analitičko, kritičko i samokritičko mišljenje i pristup u svrhu rešavanja problema.
Najvažniji stručni cilj je da obrazuje i osposobi stručnjake za rad u raznorodnim područjima struke, sticanje osnovnog i proširenog nivoa znanja iz teorijskih i eksperimentalnih principa i metoda.
Krajnji cilj je da studenti na kraju studija steknu odgovarajuće kvalifikacije a za koje je neophodno da su:
- pokazali znanje u oblasti na nivou korišćenja stručne literature, a koje obuhvata i aspekte koji se oslanjaju na ključna znanja iz studija;
- u stanju da profesionalno primene svoje znanje i razumevanje;
- razvili sposobnosti smišljanja i odbrane argumenata;
- razvili sposobnost rešavanja problema unutar polja studija;
- razvili sposobnost prikupljanja i tumačenja potrebnih podataka;
- razvili sposobnost razmišljanja o relevantnim društvenim, naučnim ili etičkim pitanjima;
- u stanju da o svom radu obaveštavaju stručnu i širu javnost;
- razvili sposobnosti za nastavak studija.
Stručni ciljevi jesu da studentima bude pruženo široko poznavanje:
- matematike i matematičkih metoda;
- teorijske i eksperimentalne fizike, kao i primenjene fizike;
- strukture materije;
- osnovnih principa rada, ali i korišćenja savremenih aparata, pribora i instrumenata;
- principa merenja i obrade podataka;
- modeliranja;
- komunikacija i izgradnje pravilnih međuljudskih odnosa tako da mogu efikasno komunicirati sa ostalim stručnjacima sa kojima se susreću u praksi;
- osnovne uloge fizike u savremenom svetu.
Studijskim programom su definisane i opšte metode i strategije za sticanje kompetencija:
- za sticanje znanja i razumevanje: akumuliranje znanja postiže se kroz predavanja i razne oblike vežbi čija je svrha da prodube, pojasne i istaknu praktični značaj sadržaja datih na predavanjima;
- opšte sposobnosti (tipa mogućnosti analize, rešavanja probema, integracije teorije i prakse, sinteze, ): uglavnom se postižu predavanjima propraćenim različitim tipovima vežbi u okviru kojih se rešavaju praktični problemi;
- opšte sposobnosti (tipa sposobnosti komunikacije kroz usmena izlaganja i pisane izveštaje, korišćenje informacionih tehnologija, sposobnost rada u timu ili nezavisno, integracija i procena informacija iz različitih izvora, efektivno i permanentno učenje): deo ovih kompetencija se stiče i kroz sticanje ostalih kompetencija; ove kompetencije se kontinualno razvijaju, nadograđuju i usavršavaju;
- predmetno-specifične sposobnosti tipa planiranja rešavanja praktičnog problema, korišćenja laboratorijskih metoda za dobijanje podataka, analize dobijenih podataka i njihova kritička obrada, pripreme izveštaja, prezentacija izveštaja, efektivnog korišćenja računara u praksi: postižu se mahom kroz laboratorijske vežbe, ali i izradu seminarkih radova.
Ciljevi su usklađeni sa zahtevima oblasti fizike i tržišta rada, privrednog razvoja i definisanim kvalifikacijskim okvirom.
Kompetencije diplomiranih studenata
Savladavanjem studijskog programa student stiče sledeće opšte kompetencije:
- analize, sinteze i predviđanja rešenja i posledica;
- razvoja analitičkog, kritičkog i samokritičkog mišljenja i pristupa u svrhu rešavanja problema;
- razvoja komunikacionih sposobnosti i spretnosti, saradnje sa užim socijalnim i međunarodnim okruženjem;
- primene profesionalne etike;
- permanentnog učenja i usavršavanja;
- kreativnosti;
- primene znanja u praksi;
- rada u okviru tima ili nezavisno;
- prikupljanja i tumačenja podataka;
- razmišljanja o relevantnim društvenim, naučnim ili etičkim pitanjima;
- ovladavanja metodama, postupcima i procesima istraživanja.
Savladavanjem studijskog programa student stiče sledeće predmetno-specifične kompetencije:
- primene mnogih metoda u fizici, osnova matematike i numeričke matematike, teorijske i eksperimentalne fizike, informatike;
- osposobljenosti za dalje akademsko i stručno usavršavanje;
- identifikacije suštine procesa i kritičkog razmišljanja;
- sposobnosti korišćenja postojećih modela;
- nalaženja i korišćenja naučne ili stručne literature uz upotrebu ključnih znanja iz oblasti studija, profesionalne primene znanja i razumevanja, osnova prirode i načina istraživanja u fizici;
- primene moderne fizike, najbitnijih eksperimentalnih metoda;
- rada pod stručnim rukovođenjem;
- upotrebe informaciono-komunikacionih tehnologija;
- razumevanja etike vezane za fiziku i odgovornosti za zaštitu javnog zdravlja i okoline;
- rada u laboratorijama vezanih za fiziku.
Pored navedenog, studenti koji izaberu Nastavni modul stiču i kompetencije za ostvarivanje osnova nastave i podučavanja fizike (jer je za ovaj modul obezbeđeno da studenti shodno Zakonu o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, imaju obrazovanje iz psiholoških, pedagoških i metodičkih disciplina stečeno na visokoškolskoj ustanovi u toku studija od 30 ESPB i 6 ESPB prakse u pedagoškim ustanovama).
Kurikulum
Kurikulum obuhvata raspored predmeta po semestrima, broj časova aktivne nastave, broj ostalih časova, broj ESPB, status predmeta (obavezni/izborni) i tip predmeta. Opis predmeta sadrži naziv, ime nastavnika, status predmeta, broj ESPB, uslov, cilj, ishod i sadržaj, preporučenu literaturu, broj časova nastave, metode izvođenja nastave i ocenu znanja (predispitne obaveze i završni ispit).
Studijski program Osnovnih akademskih studija Fizika koncipiran je da traje četiri školske godine (osam semestara) i osmišljen je tako da na početku studija student bira neki od ponuđenih modula:
- Istraživački
- Nastavni
- Medicinska fizika
- Kompjuterska i IT fizika
Kurikulum studijskog programa za svaki pojedinačni modul sadrži obavezne predmete za studente svih modula, obavezne predmete specifične za svaki modul, izborne predmete, kao i stručnu, odnosno pedagošku praksu (Nastavni modul).
Ovaj studijski program sadrži obavezne i izborne predmete. Student bira izborne predmete uz konsultacije sa studentskim savetnikom, koji je iz reda nastavnika. Svaki izborni predmet se bira iz odgovarajuće grupe predmeta. Na mestu gde je predviđen izborni predmet, student mora izabrati makar jedan od ponuđenih predmeta. Do kraja studija mora biti položena po makar jedna opcija za svaki izborni predmet. Prijavljivanje izbornih predmeta u školskoj godini se vrši odvojeno za zimski i letnji semestar.
U poslednjoj godini studija predviđena je stručna praksa od 90 sati i 3 ESPB za sve module. Za Nastavni modul na 2., 3. i 4. godini studija su predviđene pedagoške prakse, svaka u trajanju od 90 sati odnosno vrednosti 3 ESPB. Predviđene prakse moraju biti realizovane.
Na studijskom programu nije predviđena izrada završnog, tj. diplomskog rada.
Kurikulum je koncipiran tako da student nakon završetka studija stiče najmanje 240 ESPB.
Blok tabela studijskog programa
Raspored predmeta po semestrima i godinama studija za studijski program (kurikulum)